Nasze ciało jest nośnikiem wszystkich naszych emocji. Może być dla nas świetną informacją, co się w tej chwili z nami dzieje. W szczególności warto zadbać o świadomość ciała, jeżeli mamy trudność w rozpoznawaniu naszych emocji oraz mierzymy się z problemami w naszym życiu.

Wszystkie emocje odciskają piętno w naszych ciałach, w szczególności te, które są dla nas najtrudniejsze, takie jak złość, strach, czy smutek. Wszystko co czujemy, pobudza nasz układ nerwowy, a tym samym nasze ciało. Zrozumienie tego, co dzieje się w naszym ciele, może pomóc nam lepiej je rozpoznawać, a następnie skuteczniej przetwarzać. Jest to istotne, ponieważ nieprzetworzone, zablokowane emocje, mogą skutkować problemami psychicznymi takimi jak depresja czy zaburzenia lękowe lub chorobami somatycznymi, np. nadciśnieniem czy chorobami żołądka.

Gdy zaczynamy zwracać uwagę na to, co dzieje się w naszym ciele, jesteśmy w stanie też znacznie szybciej dowiedzieć się, że jakaś sytuacja wywołuje w nas emocje. Ciało bowiem jako pierwsze reaguje na przytrafiające się nam wydarzenia. Co więcej, świadomość tego jak nasze ciało reaguje na emocje, może nam pomóc je rozładować. Jeżeli wpływamy na ciało, możemy wpływać na nasze samopoczucie.

W jaki sposób uczyć się rozpoznawać emocje w ciele?

Praktyka, która uczy nas lepiej rozumieć swoje ciało oraz rozpoznawać emocje, które się w nim kumulują, nazywa się skanowaniem ciała i jest jedną z praktyk mindfulness. Polega ona na skupianiu się na wszystkich częściach ciała po kolei i obserwowaniu wrażeń, które się w nim znajdują. Zawiera się w niej również oddychanie do tych części ciała tak, aby mogły się delikatnie rozluźniać.

Wiele osób jednak ma trudność w wyczuciu czegokolwiek w swoim ciele podczas tej praktyki. Wynika to z błędnego przekonania, że będą to jakieś szczególne wrażenia. Mogą to być takie proste rzeczy jak uczucie zimna, ciepła, ból, napięcie, uczucie lekkości. Można odczuwać to również jako poczucie napływu krwi do poszczególnych części ciała.

Mapa emocji do rozpoznawania uczuć w ciele

Aby ułatwić sobie to zadanie, gdy jednak mamy trudność w zauważeniu, co się dzieje w naszym ciele, warto jest zapamiętać, w których miejscach najczęściej manifestują się emocje. Grupa inżynierów biomedycznych z Finlandii, zbadała na grupie ponad 700 osób, w których miejscach występuje zwiększona aktywność, pod wpływem różnych emocji i stworzyli w ten sposób mapę emocji w ciele. W których miejscach ciała wobec tego manifestują się nasze emocje?

→ Strach: brzuch, klatka piersiowa, ramiona, głowa

→ Złość: ręce, ramiona, klatka piersiowa, głowa. Niewielka aktywność w stopach

→ Smutek: klatka piersiowa i głowa. Obniżona aktywność w nogach

→ Obrzydzenie: górna część ciała, szczególnie głowa

→ Zaskoczenie: klatka piersiowa i głowa, zmniejszona aktywność w nogach.

→ Lęk: górna część ciała (szczególnie klatka), bez rąk. Zmniejszona aktywność w nogach i rękach.

→ Depresja: zmniejszona aktywność większości ciała, poza okolicami brzucha i klatki

→ Pogarda: głowa i szyja, zmniejszona aktywność w miednicy i łydkach

→ Wstyd: głowa i klatka, zmniejszona aktywność w nogach, stopach i rękach

→ Zazdrość: głowa i klatka, zmniejszona aktywność w nogach

→ Duma: głowa, ręce i klatka piersiowa

→ Miłość: całe ciało, w szczególności klatka, miednica, okolice genitaliów i głowa

→ Szczęście: całe ciało, w szczególności klatka i głowa

Gdy przeanalizujemy tą mapę emocji, może ona się nam wydać bardzo intuicyjna i ma również odzwierciedlenie w języku. Mówimy przecież, że ktoś “spalił się ze wstydu”, czy “zamarzł”, gdy ktoś się przestraszył. Każdy z nas zna już te reakcje ciała, ale zazwyczaj staramy się je ignorować, ponieważ mogą pokazać innym ludziom w jaki sposób się czujemy.

Ciało i emocje stanowią jedną całość. Ignorowanie któregokolwiek z nich, może prowadzić do powstawania wielu problemów. Jesteśmy od dzieciństwa uczeni ignorować nasze ciało, zapominając, że to właśnie ono niesie nas przez życie i zawiera w sobie wiele mądrości na temat naszego świata wewnętrznego. Nauczenie się rozpoznawania uczuć w ciele nie jest wcale zadaniem łatwym i może zająć nam bardzo wiele czasu. Warto jest jednak go na to poświęcić, aby móc cieszyć się dobrym zdrowiem, zarówno fizycznym, jak i psychicznym.

 

 

 

Literatura:

Nummenmaa, L., Glerean, E., Hari, R., & Hietanen, J. K. (2014). Bodily maps of emotions. Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(2), 646-651.